Kusum Scheme ರೈತರಿಗೆ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು – ‘ಕುಸುಮ್ ಸಿ’ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಹೊಸ ಆಶಾಕಿರಣ.!
ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಬಹುಪಾಲು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಇಂದು ವಿದ್ಯುತ್ ಸಮಸ್ಯೆ, ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಹಾಗೂ ಇಂಧನದ ವೆಚ್ಚ ರೈತರನ್ನು ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ದೂಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ರೈತರ ಇಳಿಜಾರಾಗಿರುವ ಜೀವನಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಹಲವಾರು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುತ್ತಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿರುವುದು ‘ಕುಸುಮ್ (Kusum) ಯೋಜನೆ’, ಅದರಲ್ಲೂ ಇದೀಗ ಜಾರಿಯಾಗಿರುವ ‘ಕುಸುಮ್ ಸಿ’ ಸಬ್‌ಸ್ಕೀಮ್ ರೈತರಿಗೆ ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ಶಕ್ತಿಯ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಕುಸುಮ್ ಯೋಜನೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಪೂರ್ಣ ರೂಪದಲ್ಲಿ KUSUM – Kisan Urja Suraksha evam Utthaan Mahabhiyan ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಈ ಯೋಜನೆ, ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ರೈತರ ಕೃಷಿ ಪಂಪ್‌ಗಳಿಗೆ ನವೀನ ಸೋಲಾರ್ ಪವರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅಳವಡಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಮಿಶನ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:
- ರೈತರ ಲಾಭಾಂಶವರ್ಧನೆ
- ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿಸುವ ನವೀಕೃತ ಇಂಧನ ಬಳಕೆ
‘ಕುಸುಮ್ ಸಿ’ ಯೋಜನೆಯ ವಿಶೇಷತೆಗಳು
ಈ ಹೊಸ ಯೋಜನೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಘಟಕಗಳನ್ನು ರೈತರು ಅಥವಾ ಉತ್ಸಾಹಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯುತ್ ವರ್ಗೀಕರಣ ನಿಗಮ (KESCOM), BESCOM ಇತ್ಯಾದಿ ಗ್ರಿಡ್‌ಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ, ರೈತರು ಉಳಿತಾಯದೊಂದಿಗೆ ಜೊತೆಗೆ ಆದಾಯ ಕೂಡ ಗಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು:
- ಗ್ರಿಡ್‌ಗೆ ಸಂಪರ್ಕ – ಸೌರ ಘಟಕದಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾದ ವಿದ್ಯುತ್ ನೇರವಾಗಿ ಸಮೀಪದ ಗ್ರಿಡ್‌ಗೆ ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಬಹುದು.
- ಸಬ್ಸಿಡಿ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಹಾಯ – ಸರಕಾರದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಭಾರೀ ಸಬ್ಸಿಡಿ ದೊರೆಯಲಿದೆ.
- ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆದಾಯ – ರೈತರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಧರಿಸಿ DISCOM ಮೂಲಕ ನೇರವಾಗಿ ಹಣ ಪಾವತಿ ಪಡೆಯಲಿದ್ದಾರೆ.
- ಹರಿತ ಇಂಧನದ ಮಾರ್ಗ – ಪಾರಂಪರಿಕ ಇಂಧನದಿಂದ ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಇಂಧನದತ್ತ ನಡಿಗೆ.
- ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತಬದ್ಧತೆ – ರೈತರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: ತೊಂಡೆಬಾವಿಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭ
ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗೌರಿಬಿದನೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ತೊಂಡೆಬಾವಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ, ಇಂಧನ ಸಚಿವ ಕೆ.ಜೆ. ಜಾರ್ಜ್ ಅವರು ಕುಸುಮ್ ಸಿ ಯೋಜನೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಇತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೂ ಮಾದರಿಯಾಗಲಿದೆ. ಈ ಭಾಗದ ಹಲವಾರು ರೈತರು ಈಗಾಗಲೇ ತಮ್ಮ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸೌರ ಘಟಕ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.
‘ಕುಸುಮ್ ಬಿ’ ಯ ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ‘ಸಿ’ಯ ಪ್ರಗತಿ
ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಜಾರಿಯಾದ ಕುಸುಮ್ ಬಿ ಯೋಜನೆಯಡಿ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಪಂಪ್‌ಗಳಿಗೆ ಸೋಲಾರ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಸರಕಾರದಿಂದ 60% ಸಬ್ಸಿಡಿ ಲಭಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಸಾವಿರಾರು ರೈತರು ಇದರ ಲಾಭ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ‘ಕುಸುಮ್ ಸಿ’ ಯೋಜನೆ, ಈ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರ ನೀಡಲಿದೆ.
ರೈತರಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ
ಯಾರು ಅರ್ಜಿ ಹಾಕಬಹುದು?
- ಕನಿಷ್ಠ 0.5 ಎಕರೆ ಜಾಗ ಹೊಂದಿರುವ ರೈತರು
- ಕೃಷಿ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಗಳು, ಗ್ರಾಪಂಗಳು ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉದ್ಯಮಿಗಳು
- ಸ್ಥಳೀಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಡಿಸ್ಕಮ್‌ಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವವರು
ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ವಿಧಾನ:
- ರಾಜ್ಯದ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಇಲಾಖೆ ಅಥವಾ ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಮೂಲಕ
- ಆನ್‌ಲೈನ್ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ ನಂತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆ
- ಅಗತ್ಯ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ
ಯೋಜನೆಯ ಲಾಭಗಳು:
✅ ವಿದ್ಯುತ್ ಖರ್ಚುದಲ್ಲಿ ಉಳಿತಾಯ
✅ ಅತ್ಯಧಿಕ ಆದಾಯದ ಅವಕಾಶ
✅ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಇಂಧನ ಬಳಕೆ
✅ ಸಾಕಷ್ಟು ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ
✅ ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನಂಬಿಕೆಯಾಗುವ ಆಧಾರ
ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಅರಿವು ಬೇಕು
ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭಗಳ ನಡುವೆ ಕೆಲವೊಂದು ಸವಾಲುಗಳು ಸಹ ಎದುರಾಗಬಹುದು:
- ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಬಂಡವಾಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ
- ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಣತಿ ಕೊರತೆ
- ಕಾಲಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅನುಮತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿಳಂಬ
ಆದರೆ ಸರಕಾರ ಈ ಎಲ್ಲ ಅಡಚಣೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ನಿರಂತರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಉಭಯ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಹಾರ ತರುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ಉದ್ದೇಶ:
ಕುಸುಮ್ ಸಿ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶ:
- ರೈತರ ಜತೆಗಿನ ಕೃಷಿ ಪಂಪುಗಳಿಗೆ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
- ಡಿಸ್ಕಮ್‌ಗಳು (DISCOMs) ನ ಉದ್ಯಮ ವಲಯದಿಂದ ಗ್ರಿಡ್‌ಗೆ ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.
- ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯತ್ತ ರೈತರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.
ಯೋಜನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು:
| ಅಂಶ | ವಿವರಣೆ |
|---|---|
| ಉದ್ದೇಶ | ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿ ಪಂಪುಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ |
| ಗುರಿ | 15 ಲಕ್ಷ ಪಂಪುಗಳಿಗೆ ಸೌರೀಕರಣ (solarization) |
| ಲಾಭ ಪಡೆಯುವವರು | ರೈತರು, ವಿದ್ಯುತ್ ಡಿಸ್ಕಮ್‌ಗಳು, ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಕರು |
| ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕ | ಗ್ರಿಡ್ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ |
| ಆದಾಯ | ವಿದ್ಯುತ್ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಹಣ ಆಮದು |
ಮಾನದಂಡಗಳು:
- ಅರ್ಹ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸೌರ ಘಟಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಬಹುದು.
- ಕೃಷಿ ಪಂಪುಗಳು ಜೀರ್ಣವಾಗಿ ಇದ್ದರೂ ಸಹ ಸೌಲಭ್ಯ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
- ಪಂಪುಗಳಿಗೆ ಗ್ರಿಡ್ ಸಂಪರ್ಕ ಇರಬೇಕು.
- ಸ್ಥಳೀಯ ಡಿಸ್ಕಮ್ (ಮಾಡಕೋ ಕಂಪನಿಗಳು) ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಬ್ಸಿಡಿ ಹಾಗೂ ಹಣಕಾಸು ಸಹಾಯ:
- 60% – ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಒಟ್ಟೂ ಸಬ್ಸಿಡಿ.
- 30% – ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ.
- 10% – ರೈತರಿಂದ ಸ್ವಹೂಡಿಕೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: ₹1,00,000 ವೆಚ್ಚದ ಘಟಕಕ್ಕಾಗಿ ರೈತನು ಕೇವಲ ₹10,000 ಮಾತ್ರ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಸೌಲಭ್ಯಗಳು:
- ಕೃಷಿಗೆ ನಿರಂತರ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ
- ವಿದ್ಯುತ್ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿತಾಯ
- ಆಧಿಕ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ (ವಿದ್ಯುತ್ ಮಾರಾಟದ ಮೂಲಕ)
- ಕಾರ್ಬನ್ ಉತ್ಸರ್ಗ ಕಡಿಮೆ
- ಡಿಸ್ಕಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹ ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ವಿದ್ಯುತ್
ಕುಸುಮ್ ಸಿ Vs ಕುಸುಮ್ ಎ ಮತ್ತು ಬಿ:
| ಯೋಜನೆ | ವಿವರ |
|---|---|
| ಕುಸುಮ್ A | ಖಾಸಗಿ ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ 2MW ತನಕ ಸೌರ ಘಟಕ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅವಕಾಶ |
| ಕುಸುಮ್ B | ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಪಂಪುಗಳಿಗೆ ಸೋಲಾರ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು (stand-alone systems) |
| ಕುಸುಮ್ C | ವಿದ್ಯುತ್ ಗ್ರಿಡ್ ಸಂಪರ್ಕಿತ ಪಂಪುಗಳಿಗೆ ಸೌರೀಕರಣ (solarization of grid-connected pumps) |
ಅರ್ಜಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ:
- ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ – ರಾಜ್ಯದ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಇಲಾಖೆಯ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಅಥವಾ ಬ್ಲಾಕ್/ತಾಲ್ಲೂಕು ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
- ದಾಖಲೆಗಳು – ಭೂಮಿಯ ದಾಖಲೆ, ಪಂಪ್‌ ಸಂಬಂಧಿತ ಮಾಹಿತಿ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ವಿವರಗಳು.
- ಅನುಮೋದನೆ – ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ನಂತರ ಅನುಮೋದನೆ.
- ಅಳವಡಿಕೆ – ಸಬ್ಸಿಡಿ ಅನುದಾನ ಪಾವತಿ ಬಳಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:
- ರೈತರ ಆದಾಯದ ಗರಿಷ್ಠೀಕರಣ
- ಇಂಧನ ಖರ್ಚಿನ ಭಾರ ಇಳಿಕೆ
- ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿದ್ಯುತ್ ವಿನಿಯೋಗದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತತೆ
- ಪರಿಸರದ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆ
- ಸಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೇಜನ
ಕೊನೆಯ ಮಾತು
ಕುಸುಮ್ ಸಿ ಯೋಜನೆ, ರೈತರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಹೊಳೆಯದಂತೆ ಹೊಸ ಆಶಾಕಿರಣವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸೌರ ಇಂಧನದ ಬಳಕೆ ಇಂದಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನಾಳೆಯ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಕೊಡುವ ಶುದ್ಧ ಪ್ರಕೃತಿ ಉಡುಗೊರೆಯೂ ಹೌದು. ರೈತರು ಈ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಕೃಷಿಯನ್ನು ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಮಾರ್ಗದಂತೆ ರೂಪಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಕಚೇರಿ ಅಥವಾ ಕರ್ನಾಟಕ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ (KREDL) ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು.